Kolano skoczka – Jeśli odczuwasz ból w okolicy rzepki, szczególnie podczas chodzenia po schodach, biegania, skakania czy nawet po dłuższym siedzeniu, mogłeś/aś usłyszeć diagnozę „kolano skoczka”. Co to takiego i jak się go pozbyć? W tym artykule wyjaśniamy podstawy tego schorzenia w przystępny sposób.

Co to jest kolano skoczka?

Kolano skoczka (inaczej tendinopatia więzadła rzepki) Najczęściej dotyka sportowców wykonujących powtarzalną i dużą ilość skoków, od okresu dojrzewania do czwartej dekady życia. Schorzenie to wpływa na zdrowie i jakość życia, ograniczając uczestnictwo w sporcie i aktywnościach rekreacyjnych, a dla zawodowych sportowców może oznaczać koniec kariery. W zaawansowanych stadiach objawy utrudniają codzienne czynności, takie jak wchodzenie po schodach, przysiady, wstawanie z pozycji siedzącej czy długotrwałe siedzenie.

Objawy kolana skoczka

Najczęstsze objawy kolana skoczka to:

1. Ból z przodu kolana: Ból koncentruje się w miejscu, gdzie więzadło rzepki przyczepia się do dolnej części rzepki. Może być odczuwany jako ostry lub tępy.
2. Nasilenie bólu podczas aktywności fizycznej: Ból nasila się podczas ruchów wymagających zginania i prostowania kolana, takich jak bieganie, skakanie, schodzenie po schodach czy przysiady.
3. Sztywność stawu kolanowego: zwłaszcza rano lub po dłuższym okresie braku ruchu.
4. Obrzęk i tkliwość: w obszarze więzadła rzepki.
5. Ból po wysiłku: Na początku ból może pojawiać się tylko po intensywnym wysiłku fizycznym, ale w miarę postępu schorzenia może występować również podczas codziennych czynności.
6. Osłabienie mięśni uda: szczególnie mięśnia czworogłowego.

Jeśli objawy nie są leczone, mogą prowadzić do przewlekłego bólu i ograniczenia sprawności ruchowej.

Przyczyny biomechaniczne kolana skoczka

1. Zaburzenia osiowości kończyny dolnej
   Nieprawidłowa oś kończyny dolnej może prowadzić do nadmiernych obciążeń w obrębie stawu kolanowego. Przykładowo, koślawość kolan („koślawe kolana”) może powodować nieprawidłowy rozkład sił działających na ścięgno rzepki, prowadząc do mikrouszkodzeń i stanu zapalnego.
2. Słaba kontrola miednicy
   Osłabione mięśnie miednicy, takie jak mięsień pośladkowy średni, mogą skutkować nadmiernym przechyleniem miednicy i wewnętrzną rotacją uda podczas ruchu. To z kolei obciąża staw kolanowy w sposób asymetryczny.
3. Nieprawidłowa technika lądowania
   Podczas skoków i lądowań siły działające na staw kolanowy mogą przekraczać kilkukrotność masy ciała. Jeśli zawodnik nieprawidłowo rozkłada te siły, np. poprzez lądowanie z prostymi kolanami lub zbyt dużym obciążeniem na przednią część stopy, ścięgno rzepki może zostać nadmiernie obciążone.
4. Nierównowaga mięśniowa
   Nierównowaga między mięśniem czworogłowym uda a mięśniami kulszowo-goleniowymi prowadzi do przeciążenia ścięgna rzepki. Osłabione mięśnie kulszowo-goleniowe mogą nie zapewniać wystarczającej stabilizacji, a nadmiernie rozwinięty mięsień czworogłowy uda wywiera zbyt duży nacisk na rzepkę.
5. Przeciążenie strukturalne
   Powtarzające się ruchy z dużą intensywnością bez odpowiedniego odpoczynku prowadzą do mikrourazów ścięgna. Nieprawidłowa biomechanika potęguje te obciążenia, co może przyspieszać proces degeneracji tkanek.

Jak wygląda kolano skoczka w badaniach radiologicznych?

W diagnostyce kolana skoczka pomocne są badania obrazowe, takie jak:

• Ultrasonografia (USG): Pokazuje pogrubienie więzadła rzepki, zmiany strukturalne (np. rozluźnienie włókien) oraz obecność stanu zapalnego. USG pozwala także ocenić przepływ krwi w obrębie zmienionego więzadła.
• Magnetic Resonance Imaging (MRI): Uważany za najdokładniejsze badanie w przypadku tendinopatii. Uwidacznia zmiany degeneracyjne więzadła, takie jak mikrouszkodzenia, obrzęk i zmniejszoną jednorodność tkanki.
• RTG (Rentgen): Choć rzadko stosowany w przypadku kolana skoczka, może być pomocny w wykluczeniu innych patologii, takich jak zwapnienia w obrębie więzadła czy uszkodzenia kostne.

Leczenie kolana skoczka

1. Metody zachowawcze

• Odpoczynek: unikanie aktywności wywołujących ból.
• Manual therapy: Specjalistyczne techniki mobilizacji stawów i tkanek miękkich, które pomagają zmniejszyć napięcie i poprawiają ruchomość.
• Dry needling: Nakłuwanie punktów spustowych (bolesnych obszarów w mięśniach) za pomocą cienkich igieł w celu rozluźnienia tkanek.
• Fala uderzeniowa: Nieinwazyjna metoda stosująca fale akustyczne, które stymulują procesy regeneracyjne w uszkodzonym więzadle
• Elektroterapia: Zabiegi z wykorzystaniem prądów o różnej częstotliwości, które pomagają zmniejszyć stan zapalny i ból.
• Krioterapia: stosowanie zimnych okładów w celu zmniejszenia bólu i obrzęku.
• Taping: stabilizacja kolana za pomocą specjalnych taśm.

2. Leczenie farmakologiczne

• Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, np. ibuprofen.
• W przypadku zaawansowanych zmian – zastrzyki z kortykosteroidów lub osocza bogatopłytkowego (PRP).

3. Leczenie operacyjne

Gdy metody zachowawcze nie przynoszą efektów, konieczne może być wykonanie operacji polegającej na naprawie uszkodzonego więzadła rzepki.

Kolano skoczka w FRSc

W FRSc postępowanie z opisywanym schorzeniem odbywa się dwuetapowo. Pierwsza część to zdjęcie objawów, które nie pozwalają na funkcjonowanie bez bólu. Zaczynamy pracę od tego, że  wykonujemy suche igłowanie w ściśle określone punkty w okolicy samego stawu jak i całego uda, w celu normalizacji napięcia mięśni, dzięki czemu odciążymy więzadło właściwe rzepki, które w tym schorzeniu jest „ofiarą” napięć które występują powyżej. Kolejnym najważniejszym etapem powrotu do zdrowia jak i profilaktyka, żeby ból nie nawracał, jest nauka prawidłowego wzorca ruchu i aktywizacja odpowiednich mięśni, w celu poprawy stabilizacji w obrębie kończyny dolnej i miednicy. Najważniejszym etapem jest nauka prawidłowego napinania mięśnia pośladkowego średniego, ponieważ brak odpowiedniej aktywizacji mięśnia tego mięśnia i ogólne osłabienie rotatorów biodra, negatywnie wpływa biomechanicznie na funkcjonalność stawu kolanowego.

Kolano skoczka to schorzenie, które może znacząco obniżyć jakość życia, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone. Kluczowe znaczenie mają odpowiednia profilaktyka, technika treningowa oraz dbałość o kondycję mięśni. Jeśli odczuwasz ból w okolicy kolana, nie zwlekaj – skonsultuj się z lekarzem lub fizjoterapeutą, aby zapobiec dalszym komplikacjom i zacząć rehabilitację jak najszybciej.

Piotr Ornoch

I started my professional career working in the office of Mr. Piotr Jakubowski (participant of the Olympic Games in Athens in 2004 and London in 2012 as a member of the medical team, since 1997 a wellness trainer of the Olympic weightlifting team) and in the Olympic Preparation Center in women's weightlifting in Siedlce. After two years of intensive study of the profession under someone else's supervision, I decided to start my own business, working with individual patients. Read more...