Cieśń nadgarstka to jedno z najczęstszych schorzeń dotyczących kończyn górnych, które może znaczenie wpływać na codzienne funkcjonowanie. Choroba ta dotyka szczególnie osób wykonujących powtarzalne czynności rękami, takie jak praca przy komputerze, gra na instrumentach czy manualna obsługa maszyn. W tym artykule przyjrzymy się bliżej przyczynom, objawom oraz dostępnym metodom leczenia cieśni nadgarstka.

Przyczyny cieśni nadgarstka – skąd bierze się choroba?

Cieśń nadgarstka wynika z ucisku nerwu pośrodkowego, który przebiega przez wąski kanał w obrębie nadgarstka. Do najczęstszych przyczyn należą:

• Powtarzalne ruchy ręką i nadgarstkiem: Pisanie na klawiaturze, obsługa myszy komputerowej czy praca manualna.
• Zapalenia i obrzęki: Schorzenia takie jak reumatoidalne zapalenie stawów czy urazy nadgarstka mogą prowadzić do obrzęku tkanek w obrębie kanału nadgarstka.
• Czynniki hormonalne: Ciąża, menopauza czy zaburzenia hormonalne mogą zwiększać ryzyko cieśni nadgarstka.
• Genetyka: Niektóre osoby mogą mieć naturalnie węższy kanał nadgarstka

Czynniki ryzyka cieśni nadgarstka

Schorzenie to występuje częściej u:

• Kobiet (z powodu węższych kanałów nadgarstka w porównaniu do mężczyzn),
• Osób starszych,
• Pracowników biurowych i osób wykonujących prace wymagające ciągłego ruchu nadgarstkiem.

Objawy cieśni nadgarstka – jak je rozpoznać?

Jakie są główne objawy?

Cieśń nadgarstka objawia się na początku subtelnymi dolegliwościami, które z czasem mogą się nasilać. Do najczęstszych symptomów należą:

• Drętwienie i mrowienie: Szczególnie w kciuku, palcu wskazującym, środkowym i połowie serdecznego.
• Ból: Ból nadgarstka, który może promieniować w kierunku ramienia.
• Osłabienie chwytu: Trudności w chwytaniu przedmiotów czy odkręcaniu słoików.

Jak diagnozuje się cieśń nadgarstka?

Diagnoza opiera się na wywiadzie lekarskim oraz badaniu fizykalnym. Dodatkowo mogą być zlecone:

• Testy prowokacyjne: Test Phalena lub test Tinela,
• Badanie EMG: W celu oceny przewodnictwa nerwu pośrodkowego,
• USG lub MRI: Aby wykluczyć inne przyczyny ucisku,
• Test mięśniowy: Sprawdzenie siły mięśni kłębu kciuka.

Leczenie cieśni nadgarstka – jakie są możliwości?

Leczenie zachowawcze (bez operacji)

W początkowych stadiach schorzenia stosuje się metody zachowawcze, takie jak:

• Zmiana nawyków: Ograniczenie czynności obciążających nadgarstek.
• Fizjoterapia: Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające nadgarstek (automobilizacja nerwu pośrodkowego), fizykoterapia, pinopresura, igłoterapia sucha oraz terapia manualna.
• Unieruchomienie nadgarstka: Używanie opasek lub szyn stabilizujących.
• Leki przeciwzapalne i przeciw bólowe

Leczenie inwazyjne – zastrzyki i operacja

Jeśli objawy nie ustępują po zastosowaniu leczenia zachowawczego, konieczne może być leczenie inwazyjne:

• Zastrzyki steroidowe: Redukcja obrzęku i zapalenia.
• Operacja: Najczęściej wykonywaną procedurą jest uwolnienie cieśni nadgarstka, polegające na przecięciu więzadła poprzecznego.

Powrót do zdrowia po leczeniu cieśni nadgarstka

Po operacji pacjent wymaga rehabilitacji, która obejmuje:

• Ćwiczenia poprawiające ruchomość i siłę nadgarstka,
• Stopniowe powracanie do codziennych aktywności.

Profilaktyka – jak zapobiegać cieśni nadgarstka?

Profilaktyka w miejscu pracy

• Ergonomiczne stanowisko pracy: Klawiatura i mysz powinny znajdować się na odpowiedniej wysokości.
• Regularne przerwy: Co godzinę warto zrobić kilka minut przerwy na rozciąganie nadgarstka, w tym automobilizację nerwu pośrodkowego.

Ćwiczenia profilaktyczne

Wykonywanie prostych ćwiczeń, takich jak rozciąganie (automobilizacja nerwu pośrodkowego) i wzmacnianie mięśni nadgarstka, zmiana codziennych nawyków oraz profilaktyczna fizjoterapia, mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia schorzenia.

Cieśń nadgarstka w podejściu FRSc – pseudocieśń i prawdziwa cieśń

W FRSc występuje podział zespołu cieśni nadgarstka na dwa rozpoznania: tzw. „pseudocieśń” nadgarstka oraz prawdziwa cieśń nadgarstka.

„Pseudocieśń” nadgarstka – objawy i leczenie

To zespół w którym poprzez ucisk nerwu pośrodkowego przez mięśnie zginacz palców głęboki nadgarstka i zginacz palców powierzchowny oraz mięsień nawrotny obły. To prowadzi do występowania w szczególności objawów takich jak mrowienie i drętwienie w kciuku, II palcu, III palcu i połowie IV palca od jego strony przyśrodkowej

Leczenie w FRSc

Zastosowanie algorytmu suchego igłowania na „pseudocieśń” nadgarstka. Igły wbijane są w ściśle określone punkty, w sposób bezpieczny dla pacjenta, tak aby rozluźnić mięśnie powodujący ucisk nerwu pośrodkowego.

Prawdziwa cieśń nadgarstka – objawy i leczenie

Zespół ten, prócz objawami jak przy „pseudocieśni” nadgarstka, charakteryzuje się również zanikiem mięśni w obrębie kłębu kciuka. Przy takim zaburzeniu zalecane jest leczenie inwazyjne, aczkolwiek przy pomocy zabiegu suchego igłowania znacząco możemy zmniejszyć dolegliwości pacjenta. Wystarczy zastosować dry needling wg algorytmu na „pseudocieśń” nadgarstka oraz troczek zginaczy, co pozwoli zmniejszyć napięcie oddziałujące na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka.

Cieśń nadgarstka to schorzenie, które może znacząco wpływać na jakość życia. Wczesne rozpoznanie i leczenie pozwala uniknąć poważnych komplikacji. Dzięki odpowiednim nawykom, ergonomii i regularnym ćwiczeniom można skutecznie zmniejszyć ryzyko rozwoju tej choroby. Jednocześnie podczas, gdy już występuje cieśń nadgarstka, przy zastosowaniu odpowiednich zabiegów z zakresu fizjoterapii i suchego igłowania można zniwelować, a wręcz znieść odczucia bólowe pacjenta.

Łukasz Gorzkowski

Jestem fizjoterapeutą i naturopatą. Karierę zawodową rozpocząłem od pracy w przychodni w 2012 r., a w 2016 roku otworzyłem prywatny gabinet. Od dziecka chciałem być kimś kto pomaga ludziom- lekarzem, strażakiem, policjantem. Jednak osobiste doświadczenia związane z urazem w liceum skierowały mnie na drogę fizjoterapeuty. Od tamtej pory chciałem już tylko wiedzieć jak mogę wpływać na organizm innego człowieka aby przywrócić mu sprawność i uwolnić go od bólu. Przeczytaj więcej…