Kolano skoczka – Jeśli odczuwasz ból w okolicy rzepki, szczególnie podczas chodzenia po schodach, biegania, skakania czy nawet po dłuższym siedzeniu, mogłeś/aś usłyszeć diagnozę „kolano skoczka”. Co to takiego i jak się go pozbyć? W tym artykule wyjaśniamy podstawy tego schorzenia w przystępny sposób.
Co to jest kolano skoczka?
Kolano skoczka (inaczej tendinopatia więzadła rzepki) Najczęściej dotyka sportowców wykonujących powtarzalną i dużą ilość skoków, od okresu dojrzewania do czwartej dekady życia. Schorzenie to wpływa na zdrowie i jakość życia, ograniczając uczestnictwo w sporcie i aktywnościach rekreacyjnych, a dla zawodowych sportowców może oznaczać koniec kariery. W zaawansowanych stadiach objawy utrudniają codzienne czynności, takie jak wchodzenie po schodach, przysiady, wstawanie z pozycji siedzącej czy długotrwałe siedzenie.
Objawy kolana skoczka
Najczęstsze objawy kolana skoczka to:
- Ból z przodu kolana: Ból koncentruje się w miejscu, gdzie więzadło rzepki przyczepia się do dolnej części rzepki. Może być odczuwany jako ostry lub tępy.
- Nasilenie bólu podczas aktywności fizycznej: Ból nasila się podczas ruchów wymagających zginania i prostowania kolana, takich jak bieganie, skakanie, schodzenie po schodach czy przysiady.
- Sztywność stawu kolanowego: zwłaszcza rano lub po dłuższym okresie braku ruchu.
- Obrzęk i tkliwość: w obszarze więzadła rzepki.
- Ból po wysiłku: Na początku ból może pojawiać się tylko po intensywnym wysiłku fizycznym, ale w miarę postępu schorzenia może występować również podczas codziennych czynności.
- Osłabienie mięśni uda: szczególnie mięśnia czworogłowego.
Jeśli objawy nie są leczone, mogą prowadzić do przewlekłego bólu i ograniczenia sprawności ruchowej.
Przyczyny biomechaniczne kolana skoczka
- Zaburzenia osiowości kończyny dolnej
Nieprawidłowa oś kończyny dolnej może prowadzić do nadmiernych obciążeń w obrębie stawu kolanowego. Przykładowo, koślawość kolan („koślawe kolana”) może powodować nieprawidłowy rozkład sił działających na ścięgno rzepki, prowadząc do mikrouszkodzeń i stanu zapalnego. - Słaba kontrola miednicy
Osłabione mięśnie miednicy, takie jak mięsień pośladkowy średni, mogą skutkować nadmiernym przechyleniem miednicy i wewnętrzną rotacją uda podczas ruchu. To z kolei obciąża staw kolanowy w sposób asymetryczny. - Nieprawidłowa technika lądowania
Podczas skoków i lądowań siły działające na staw kolanowy mogą przekraczać kilkukrotność masy ciała. Jeśli zawodnik nieprawidłowo rozkłada te siły, np. poprzez lądowanie z prostymi kolanami lub zbyt dużym obciążeniem na przednią część stopy, ścięgno rzepki może zostać nadmiernie obciążone. - Nierównowaga mięśniowa
Nierównowaga między mięśniem czworogłowym uda a mięśniami kulszowo-goleniowymi prowadzi do przeciążenia ścięgna rzepki. Osłabione mięśnie kulszowo-goleniowe mogą nie zapewniać wystarczającej stabilizacji, a nadmiernie rozwinięty mięsień czworogłowy uda wywiera zbyt duży nacisk na rzepkę. - Przeciążenie strukturalne
Powtarzające się ruchy z dużą intensywnością bez odpowiedniego odpoczynku prowadzą do mikrourazów ścięgna. Nieprawidłowa biomechanika potęguje te obciążenia, co może przyspieszać proces degeneracji tkanek.
Jak wygląda kolano skoczka w badaniach radiologicznych?
W diagnostyce kolana skoczka pomocne są badania obrazowe, takie jak:
- Ultrasonografia (USG): Pokazuje pogrubienie więzadła rzepki, zmiany strukturalne (np. rozluźnienie włókien) oraz obecność stanu zapalnego. USG pozwala także ocenić przepływ krwi w obrębie zmienionego więzadła.
- Rezonans magnetyczny (MRI): Uważany za najdokładniejsze badanie w przypadku tendinopatii. Uwidacznia zmiany degeneracyjne więzadła, takie jak mikrouszkodzenia, obrzęk i zmniejszoną jednorodność tkanki.
- RTG (Rentgen): Choć rzadko stosowany w przypadku kolana skoczka, może być pomocny w wykluczeniu innych patologii, takich jak zwapnienia w obrębie więzadła czy uszkodzenia kostne.
Leczenie kolana skoczka
1. Metody zachowawcze
- Odpoczynek: unikanie aktywności wywołujących ból.
- Terapia manualna: Specjalistyczne techniki mobilizacji stawów i tkanek miękkich, które pomagają zmniejszyć napięcie i poprawiają ruchomość.
- Dry needling: Nakłuwanie punktów spustowych (bolesnych obszarów w mięśniach) za pomocą cienkich igieł w celu rozluźnienia tkanek.
- Fala uderzeniowa: Nieinwazyjna metoda stosująca fale akustyczne, które stymulują procesy regeneracyjne w uszkodzonym więzadle
- Elektroterapia: Zabiegi z wykorzystaniem prądów o różnej częstotliwości, które pomagają zmniejszyć stan zapalny i ból.
- Krioterapia: stosowanie zimnych okładów w celu zmniejszenia bólu i obrzęku.
- Taping: stabilizacja kolana za pomocą specjalnych taśm.
2. Leczenie farmakologiczne
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, np. ibuprofen.
- W przypadku zaawansowanych zmian – zastrzyki z kortykosteroidów lub osocza bogatopłytkowego (PRP).
3. Leczenie operacyjne
Gdy metody zachowawcze nie przynoszą efektów, konieczne może być wykonanie operacji polegającej na naprawie uszkodzonego więzadła rzepki.
Kolano skoczka w FRSc
W FRSc postępowanie z opisywanym schorzeniem odbywa się dwuetapowo. Pierwsza część to zdjęcie objawów, które nie pozwalają na funkcjonowanie bez bólu. Zaczynamy pracę od tego, że wykonujemy suche igłowanie w ściśle określone punkty w okolicy samego stawu jak i całego uda, w celu normalizacji napięcia mięśni, dzięki czemu odciążymy więzadło właściwe rzepki, które w tym schorzeniu jest „ofiarą” napięć które występują powyżej. Kolejnym najważniejszym etapem powrotu do zdrowia jak i profilaktyka, żeby ból nie nawracał, jest nauka prawidłowego wzorca ruchu i aktywizacja odpowiednich mięśni, w celu poprawy stabilizacji w obrębie kończyny dolnej i miednicy. Najważniejszym etapem jest nauka prawidłowego napinania mięśnia pośladkowego średniego, ponieważ brak odpowiedniej aktywizacji mięśnia tego mięśnia i ogólne osłabienie rotatorów biodra, negatywnie wpływa biomechanicznie na funkcjonalność stawu kolanowego.
Kolano skoczka to schorzenie, które może znacząco obniżyć jakość życia, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone. Kluczowe znaczenie mają odpowiednia profilaktyka, technika treningowa oraz dbałość o kondycję mięśni. Jeśli odczuwasz ból w okolicy kolana, nie zwlekaj – skonsultuj się z lekarzem lub fizjoterapeutą, aby zapobiec dalszym komplikacjom i zacząć rehabilitację jak najszybciej.
Piotr Ornoch
Swoją karierę zawodową rozpoczynałem od pracy w gabinecie, pana Piotra Jakubowskiego (uczestnika Igrzysk Olimpijskich w Atenach w 2004 r I Londynie w 2012r. jako członek ekipy medycznej, od 1997 r. trenera odnowy biologicznej kadry olimpijskiej w podnoszeniu ciężarów) oraz w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich w podnoszeniu ciężarów kobiet w Siedlcach. Po dwóch latach intensywnej nauki zawodu pod czyimś okiem, postanowiłem założyć własną działalność, pracując z pacjentami indywidualnymi. Przeczytaj więcej…
