Autor: Andrzej Pastwa
Splot ramienny, napisano już o nim praktycznie wszystko, wiemy jak jest zbudowany, jak nerwy wychodzą z rdzenia kręgowego i unerwiają naszą kończynę górną zarówno czuciowo i ruchowo. W tym artykule spróbuje przybliżyć anatomię splotu ramiennego od strony okresu prenatalnego.
W badaniach profesora Woźniaka z 2012 roku stwierdzono ,że klasycznie zbudowany splot ramienny stwierdzono u 46,82% przypadków. W badaniach z roku 2003 Usyl w swojej pracy wykazał, na typowym materiale płodowym, zaobserwowano 46.5 procent przypadków.
W badaniach na zwłokach, gdzie badane były osoby dorosłe odsetek prawidłowego splotu ramiennego wynosił od 16,4 procent [Matejcik, 2005], poprzez 28 procent [Adebisi i Singh, 2002], aż do 52 procent[Olivieira-Finho i in., 2009]. Na podstawie tych danych można wysunąć wniosek, że podczas interwencji chirurgicznej prawdopodobieństwo zobaczenia nietypowej budowy splotu ramiennego wynosi ponad połowę.
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image.png)
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image-1-1024x309.png)
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image-2.png)
Warianty anatomiczne gałęzi przednich nerwów rdzeniowych
Różne odmiany anatomiczne gałęzi przednich nerwów rdzeniowych zaobserwowano w 15.9 procent przypadków, niezależnie od płci i strony ciała badanych płodów. W 84.4 procent sploty były utworzone przez gałęzie przednie nerwów rdzeniowych od C5 do TH1. Gałąź przednia nerwu rdzeniowego C4 brała udział w tworzeniu przedniego (rostralnego) typu splotu ramiennego. W nomenklaturze angielskiej nazywa się to prefixed type (fot, 7).
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image-3.png)
W 11.81 procent przypadków, była to najczęstsza anomalia tej części splotu ramiennego [ Woźniak i in., 2012]. Dlaczego tak jest? Badacze upatrują taką zależność jako pozostałość okresu wczesnoembrionalnego, kiedy to w czwartym tygodniu rozwoju obserwuje się udział gałęzi przedniej nerwu rdzeniowego C4 w tworzeniu związków tej struktury [Lewis, 1902] W małym odsetku przypadków stwierdzono inne anomalie, obecność gałęzi przedniej nerwu rdzeniowego Th2, biorącej udział w tworzeniu postfixed type, czyli tylnego (kaudaloego) typu splotu ramiennego w 0.9 procent (fot.8).
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image-4-849x1024.png)
I pojedyncze połączenia pomiędzy gałęziami przednimi nerwów rdzeniowych C6-C7( fot.9) oraz C7-C8 (fot10), co stanowiło 0,5-0,9 procent przypadków[Woźniak i in. 2012].
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image-6.png)
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image-7.png)
Warianty anatomiczne pni splotu ramiennego
Anomalie zaobserwowano w 5,45 procent badanych splotów ramiennych, jednakowo często u obu płci, niezależnie od strony ciała. Występowanie wariantów pnia górnego w postaci braku typowego pnia górnego stwierdzono w 1,36 procent splotów. W dwóch przypadkach powstawał osobny pień utworzony przez gałęzie przednie nerwów rdzeniowych C4 i C5 rozdzielający się na dwie części, które współtworzyły pęczki boczny i tylny. Przy czym gałąź przednia nerwu rdzeniowego C6, tworzyła osobne połączenia z pęczkiem bocznym i tylnym ( ryc 1A, fot. 11).
W pojedynczym splocie zaobserwowano, że gałęzie przednie nerwów rdzeniowych C4 i C5 tworzą osobne połączenia, rozdzielając się następnie na dwie gałęzie, które łączyły się z rozgałęzieniem nerwu C6, by wspólnie utworzyć gałąź przednią i tylną nietypowego pnia górnego(ryć 1 typ B fot 12).
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image-5.png)
Anomalie pnia środkowego środkowego stanowiły około 2,72 procent przypadków. W 2 procentach splotów pień środkowy utworzony został przez gałęzie przednie nerwów C7 i C8, jednocześnie pień dolny utworzony był tylko przez gałąź przednią nerwu rdzeniowego Th1 (fot. 13, ryć 2) [Woźniak i in., 2012).
![](https://frsc.pl/wp-content/uploads/2022/08/image-8.png)
W 0,45 procentach, splotów zaobserwowano dodatkowe połączenia pomiędzy pniem środkowym, a gałęzią przednią pnia górnego lub pęczkiem przyśrodkowym (ryć 3)
Warianty morfologiczne pnia dolnego występowały w 1,36 procent badanych splotów. Obserwowano. Połączenie pnia dolnego z pęczkiem bocznym. Anomaliom tym towarzyszyły zmienności w postaci dodatkowej gałęzi łączącej pęczek boczny z korzeniem przyśrodkowym nerwu pośrodkowego( fot14)[Woźniak i in,. 2012] W literaturze spotykamy też zdanie ,że w około 9 procentach przypadków spotykamy nieuformowany pień dolny [Uysal i in. 2003) W 0,5 procentach przypadków autorzy stwierdzili ,że pień dolny powstawał z gałęzi przednich nerwów rdzeniowych Th1 i Th2.
[ Atlas anatomii splotu ramiennego okresu prenatalnego. J. Woźniak, A. Kędzia., 2013 wyd. MedPharm ]